بیماری پسوریازیس
بیماری پسوریازیس یک اختلال مزمن خودایمنی است که به طور اصلی پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به صورت لکه‌های قرمز، خشک و پوسته‌پوسته شده ظاهر می‌شود. این بیماری ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن است که باعث رشد سریع سلول‌های پوستی می‌شود. اگرچه این بیماری بیشتر بر پوست اثر می‌گذارد، اما می‌تواند سایر بخش‌های بدن مانند مفاصل، چشم‌ها و حتی سیستم‌های داخلی را نیز درگیر کند. علائم این بیماری متفاوت است و ممکن است در شدت‌های مختلف بروز یابد، از این رو تشخیص و درمان آن نیاز به توجه ویژه دارد. در این مقاله به علل بروز پسوریازیس، نحوه تشخیص، پیشگیری و روش‌های مختلف درمان آن پرداخته خواهد شد.
پسوریازیس چیست
یک بیماری مزمن پوستی است که به دلیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد. در این بیماری، سرعت رشد سلول‌های پوستی به طور غیر طبیعی افزایش می‌یابد و این امر موجب بروز تکه‌های برآمده، قرمز رنگ و پوسته‌پوسته‌شده روی پوست می‌شود. رایج‌ترین نوع آن، پلاکی است که به شکل لکه‌های خشکی روی پوست ظاهر می‌شود. این بیماری ممکن است در هر قسمتی از بدن دیده شود و علاوه بر آسیب به پوست، می‌تواند مفاصل و سایر اعضای بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. عواملی مانند استرس، عفونت‌ها، و تغییرات هورمونی می‌توانند در بروز یا تشدید پسوریازیس نقش داشته باشند.
علت پسوریازیس
علت بروز این بیماری به اختلال در سیستم ایمنی بدن مرتبط است. در حالت طبیعی، سیستم ایمنی بدن برای محافظت از فرد در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها عمل می‌کند. اما در افراد مبتلا به پسوریازیس، سیستم ایمنی به اشتباه سلول‌های پوستی را به عنوان تهدید شناسایی کرده و سلول‌های T (نوعی گلبول سفید خون) به آن‌ها حمله می‌کنند. این حمله موجب تحریک سلول‌های پوستی شده و باعث افزایش سرعت تولید و تکثیر آن‌ها می‌شود. نتیجه این فرایند، بروز تکه‌های قرمز و پوسته‌پوسته‌شده روی پوست است. اگرچه این بیماری معمولاً در سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی شایع‌تر است، اما ممکن است در هر سنی بروز کند. همچنین باید توجه داشت که این یک بیماری مسری نیست و از طریق تماس فیزیکی به دیگران منتقل نمی‌شود.
علائم پسوریازیس
علائم این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- فلسی شدن پوست با پینه‌های زبر قرمز یا صورتی
- خشکی و ترک‌خوردگی پوست که ممکن است خونریزی کند
- خارش، سوزش و درد در نواحی مبتلا
- ضخیم شدن ناخن‌ها و تغییرات در شکل آن‌ها
- در موارد نادر، تاول‌های پر از چرک روی لکه‌های قرمز پوست
این علائم معمولاً در نواحی خاصی از بدن همچون زانوها، آرنج‌ها و پوست سر ظاهر می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
آیا بیماری پسوریازیس ارثی است؟
بله، این بیماری می‌تواند یک بیماری ژنتیکی و در نتیجه ارثی باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که بیش از ۱۳۰۰ ژن در ضایعات پوستی افراد مبتلا به پسوریازیس دستخوش تغییر می‌شوند. در جمعیت عمومی، تقریباً یک نفر از هر ۱۰ نفر دارای برخی از ژن‌های مرتبط با بروز پسوریازیس است، اما این بیماری فقط در ۲ درصد از جمعیت بروز می‌کند.
با این حال، وجود ژن‌های دخیل در پسوریازیس لزوماً به معنی ابتلا به این بیماری نیست. برخی از افراد بدون داشتن این ژن‌ها نیز ممکن است به پسوریازیس مبتلا شوند. نکته قابل توجه این است که اگر یکی از والدین یا هر دو به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلای فرزند به پسوریازیس به ترتیب ۱۰ و ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. این نشان می‌دهد که ارثی بودن نقش قابل توجهی در بروز این بیماری دارد، اما سایر عوامل محیطی نیز در ایجاد آن موثر هستند.
انواع پسوریازیس
این یک بیماری پوستی مزمن است که در انواع مختلفی خود را نشان می‌دهد و هر نوع آن علائم و علت‌های متفاوتی دارد. در ادامه، انواع مختلف پسوریازیس و ویژگی‌های آن‌ها توضیح داده شده است:
◈ پسوریازیس پلاکی
این نوع رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین شکل این بیماری است که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس را درگیر می‌کند. در این نوع، سلول‌های T سیستم ایمنی به طور غیرطبیعی فعال می‌شوند و باعث رشد سریع سلول‌های پوستی می‌شوند. این امر منجر به تشکیل پلاک‌های خشک و قرمز رنگ به همراه پوسته‌های سفید و فلس‌مانند روی پوست می‌شود.
◈ پسوریازیس گوتات
پسوریازیس گوتات بیشتر در کودکان و بزرگسالان زیر ۳۰ سال دیده می‌شود. علائم آن به صورت ضایعات کوچک‌تر از ۱ تا ۱۰ میلی‌متر با رنگ صورتی و شکل اشکی است که روی پوست نمایان می‌شود. این نوع بیماری معمولاً بعد از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی ظاهر می‌شود و درمان آن مشابه پسوریازیس پلاکی است.
◈ پسوریازیس معکوس
این بیماری نوعی نادر از این بیماری است که معمولاً در مناطق دارای چین و چروک پوست مانند زیر بغل و کشاله ران رخ می‌دهد. این نوع بیشتر افراد چاق یا دارای اضافه وزن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ضایعات آب‌دار و قرمز در این نواحی ایجاد می‌شود.
◈ پسوریازیس پوسچولار
این نوع، با ایجاد تاول‌های پر از چرک آغاز می‌شود که پس از مدتی به لکه‌های پوسته‌پوسته و رنگی تبدیل می‌شود. پسوریازیس پوسچولار ممکن است به صورت موضعی، حلقوی یا گسترده باشد و درمان آن نیازمند داروهای نسخه‌ای است.
◈ پسوریازیس اریترودرمی
آریترودرمی نوعی شدید از پسوریازیس پلاکی است که پوست را به طور گسترده پوشانده و موجب کم‌آبی و خطر عفونت می‌شود. این نوع به ویژه بعد از قطع ناگهانی کورتیکواستروئیدها بروز می‌کند و در صورت عدم درمان فوری، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
◈ پسوریازیس ناخن
حدود ۹۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری، تغییرات ناخنی را نیز تجربه می‌کنند. این تغییرات شامل حفره‌ها، بلند شدن ناخن، یا لکه‌های سیاه و سفید روی ناخن‌ها است. درمان این نوع بیماری دشوارتر است و ممکن است نیاز به درمان‌های خاصی مانند تزریق کورتیکواستروئید در ناخن داشته باشد.
◈ پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس پوست سر نوعی از پسوریازیس پلاکی است که در نواحی مختلفی مانند کف سر، پیشانی و گوش‌ها ظاهر می‌شود. این نوع معمولاً با اگزما یا شوره سر اشتباه گرفته می‌شود و درمان آن معمولاً با کرم‌ها یا شامپوهای درمانی موضعی انجام می‌شود.
◈ آرتریت پسوریاتیک
این نوع، یک نوع دردناک از این بیماری است که مفاصل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری ممکن است پیش از علائم پوستی آغاز شود و در برخی موارد به التهاب مفاصل و آسیب فیزیکی منجر گردد. درمان آن معمولاً با داروهای ضد التهاب و گاهی نوردرمانی انجام می‌شود.
هر یک از انواع این بیماری پوستی نیاز به تشخیص و درمان خاص خود دارند. در صورت مشاهده علائم این بیماری، توصیه می‌شود که به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان مناسب را آغاز کنید.
عوارض پسوریازیس
پسوریازیس می‌تواند عوارض متعددی را در بدن ایجاد کند و ریسک ابتلا به بیماری‌های دیگر را افزایش دهد. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین عوارض این بیماری اشاره می‌کنیم:
◉ پسوریاتیک آرتریت (Psoriatic Arthritis)
پسوریاتیک آرتریت، التهاب مفاصل ناشی از پسوریازیس است که معمولاً در سنین ۳۰ تا ۵۰ سال بروز می‌کند. این بیماری اغلب مفاصل انگشتان، مهره‌های کمری و گردنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث درد، تورم، گرمی مفاصل، محدودیت حرکتی و خستگی شود. این بیماری می‌تواند به صورت دوره‌ای فروکش کند اما معمولاً در طول زندگی فرد ادامه دارد. در صورت مشاهده علائم، مراجعه به متخصص روماتولوژی ضروری است.
◉ بیماری‌های قلبی عروقی
مطالعات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی قرار دارند. در حالی که درمان‌های فعلی برای پسوریازیس می‌توانند این خطر را کاهش دهند، افراد مبتلا به فرم‌های شدید باید تحت نظر متخصص قلب قرار گیرند.
◉ بیماری‌های چشمی
حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس مشکلات چشمی مانند التهاب ملتحمه (کونژنکتیویت)، بلفاریت (التهاب پلک) و یوئیت (التهاب لایه میانی چشم) را تجربه می‌کنند. این افراد باید به طور منظم برای ارزیابی وضعیت چشمی خود به چشم‌پزشک مراجعه کنند.
◉ سرطان
برخی مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است در معرض خطر بالاتر ابتلا به برخی سرطان‌ها مانند لنفوم و سرطان پوست غیرملانوم (سرطان‌های سلول پایه و سلول سنگفرشی پوست) قرار گیرند. ارتباط این سرطان‌ها با داروهای مورد استفاده در درمان پسوریازیس هنوز مورد مطالعه قرار دارد و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
◉ دیابت
افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر از افراد سالم به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند. از این رو، افراد مبتلا به فرم‌های شدید پسوریازیس باید حداقل هر شش ماه یک بار پروفایل قندی خود را چک کنند. همچنین، مطالعاتی در حال بررسی نقش مقاومت به انسولین در بروز پسوریازیس هستند.
◉ چاقی
شیوع چاقی در بین مبتلایان به پسوریازیس بیشتر از افراد غیرمبتلا است. احتمالاً عوامل التهابی که در بروز پسوریازیس نقش دارند، در ایجاد چاقی در این بیماران نیز موثرند. رژیم غذایی کاهش وزن ضدالتهابی می‌تواند به مدیریت وزن و کاهش عوارض بیماری کمک کند.
◉ افسردگی
پسوریازیس، به ویژه در نواحی قابل مشاهده مانند پوست صورت و دست‌ها، می‌تواند عزت نفس فرد را کاهش داده و منجر به افسردگی و انزوا شود. روان‌درمانی همراه با درمان‌های دارویی می‌تواند به کاهش علائم افسردگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
◉ بیماری‌های گوارشی
افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است در معرض بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون و همچنین کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) قرار گیرند. این اختلالات گوارشی می‌توانند بر وضعیت کلی سلامتی بیمار تاثیر بگذارند.
درمان پسوریازیس
درمان‌های موضعی
کرم‌ها و پمادهای ضدالتهاب اولین گزینه برای کنترل علائم پسوریازیس خفیف تا متوسط هستند. این داروها شامل ترکیباتی مانند سالیسیلیک اسید، کورتیکواستروئیدهای موضعی و رتینوئیدها هستند که به کاهش التهاب، خارش و پوسته‌ریزی کمک می‌کنند.
نوردرمانی و لیزر
ما در کلینیک بلوط از فناوری‌های پیشرفته نوردرمانی و لیزر برای درمان پسوریازیس استفاده می‌کنیم. پرتوهای نور فرابنفش (UV) و لیزرهای خاص به طور مستقیم بر روی ضایعات پوستی تأثیر می‌گذارند و به کاهش التهاب و بازسازی پوست کمک می‌کنند. این روش برای افرادی که درگیر پسوریازیس مقاوم به درمان موضعی هستند، بسیار مؤثر است.
تزریق کورتیکواستروئید
برای کنترل موارد حاد این نوع بیماری، تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند به کاهش سریع التهاب کمک کند. این روش توسط پزشکان مجرب کلینیک بلوط انجام می‌شود تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.
مراقبت تغذیه‌ای و سبک زندگی
رژیم غذایی متعادل و ضدالتهاب نقش مهمی در مدیریت بیماری پسوریازیس دارد. ما در کلینیک بلوط همراه شما هستیم تا از طریق مشاوره‌های تخصصی تغذیه‌ای، سبک زندگی سالم‌تری را تجربه کنید.
درمان‌های مکمل
درمان‌های مکمل مانند روان‌درمانی برای مقابله با استرس و بهبود کیفیت زندگی، در کنار سایر روش‌های درمانی پیشنهاد می‌شوند. ما معتقدیم که درمان پسوریازیس یک رویکرد جامع نیاز دارد.
↵ چرا کلینیک بلوط؟
در کلینیک پوست و مو بلوط، با تیمی از متخصصین پوست و استفاده از تجهیزات مدرن، تجربه‌ای مطمئن و مؤثر از درمان پسوریازیس را برای شما فراهم می‌کنیم. هدف ما کاهش علائم بیماری و ارتقای سلامت پوستی شماست.
برای شروع روند درمانی و دریافت مشاوره تخصصی، همین امروز با کلینیک بلوط تماس بگیرید و اولین قدم را برای بازگشت به پوستی سالم‌تر بردارید.
